Ekosistemdeki Gizli Kahramanlar: Mikroskobik Canlılar ve Fermantasyon

Üzerinde yaşadığımız ekosistemde; şüphesiz ki herkesin farklı bir görevi var. İnsanlar; işe gidiyorlar, bir şeyler icat ediyorlar, çivi çakıyorlar, örgü örüyorlar, tasarım yapıyorlar, ekip olup yeni bir ürün ortaya çıkarıyorlar. Bitkiler ve hayvanlar da tıpkı insanlar gibi devamlı faaliyet halindeler. Kısacası bu dünyada yaşayan tüm canlılar meşgul.

Peki ya gözle görülemeyen mikroskobik boyuttaki canlılar? Büyük küçük farketmeksizin tüm canlılar; bu dünyayı, 10 saniye önceki halinden daha başka bir yer yapıyor. Bazen hiçbir işe yaramadığımızı düşündüğümüz, yaptığımız işleri küçümsediğimiz anlar oluyor. Aslında, parkta oturup simit yerken döktüğümüz kırıklarla bile bu ekosisteme katkı sağlıyoruz.

Canlı yayınlara konuk olan büyük işler başarmış insanları izliyoruz bazen. Peki bu sefer de gizli kahramanlar olan mikroskobik boyuttaki canlıların yaptıklarını dinlemeye hazır mıyız? Keşke onları bir Ted talk’da konuk edebilme şansımız olsa, fakat kendileri fazlaca mütevazi. Yaptıklarını anlatmıyorlar ancak bilimin ışığında gözlemleyerek görebiliyoruz.

Fermantasyon: Mikroorganizmaların Harika Dünyası

Bu canlıların belli mesai saatleri yok, devamlı faaliyet halindeler. “Mayalanma” onların yaptıkları işlerden birisinin ismi. Şu anki popüler ismi ile “Fermantasyon”.

Üzümden şaraba, tahıldan bozaya, sütten kefire, çaydan çaya.. Fermente gıdalar (fermantasyon işlemi görmüş gıdalar) saymakla bitmez.

İçtiğimiz siyah çay da fermantasyon sürecinden geçmiş bir ürün. Aksi halde yeşil çay içiyor olurduk.

Fermantasyon Nedir?

Fermantasyon, -en basit tanımı ile- mikroorganizmaların, bozulabilir gıdaları işleyerek besin değerini ve sindirilebilirliğini arttırması ve ortaya yeni bir ürün çıkarmasıdır. Mikroorganizmalar, sütü yoğurda çevirebilirler. Ya da peynire. Süt fermantasyona uğradıktan sonra artık süt değildir. Yeni bir üründür.

“Kefir mayaladım”, “Sirke yaptım” aslında bu cümleler doğru bir anlatım değildir. Kişi, kefir mayalayamaz. Şayet kendisi bir bakteri değilse. Yalnızca bakterilerin (mikroorganizmaların) sütü kefire çevirebilmesi için uygun ortamı sağlayabilir. Gerekli ortamı sağladıktan sonra iş yine bakterilere kalmıştır.

Bakteriler her zaman harika şeyler üretecek diye bir kaide yoktur. Bazen ortaya istemediğimiz sonuçlar da çıkabilir. Onların, istediklerimizi yapmaları için uygun ortamı sağlamak bizim görevimiz.

Mikroorganizmaları Takdir Etmeliyiz

Mikroorganizmaları güzel yönetebilirsek, sağlığımızı koruyan zenginleşmiş mahsüller alabiliriz. İnsanları, hayvanları, bitkileri takdir ettiğimiz gibi mikroorganizmaları da takdir etmeliyiz. Yoğurt mayasıyla, gölü fermente etmeye çalışan halk kahramanımız Nasreddin Hoca’yı sevgiyle ve rahmetle anmakta da fayda var.

Lazika Blog’dan Sevgiler